Αγοράζουν τρία ροδάκινα και τέσσερις ντομάτες

Πετσοκομμένοι μισθοί, ανεργία, ανασφάλεια και ακρίβεια κάνει τους Έλληνες να μετρούν πόσες πιπεριές και μελιτζάνες θα βάλουν στη σακούλα του σούπερ μάρκετ. Παράλληλα, αγοράζουν ολοένα και περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με στόχο να μην μείνουν τελείως άδεια τα ντουλάπια της κουζίνας και τα ράφια του ψυγείου.

Πριν από τρία χρόνια η Ελλάδα ήταν «πρωταθλήτρια» στην απόρριψη τροφίμων στους κάδους απορριμμάτων. Η νοοτροπία της πλειοψηφίας των πολιτών πίστευε στο σλόγκαν, «καλύτερα να περισσέψουν, να σαπίσουν - χαλάσουν και να τα πετάξουμε παρά να πηγαίνουμε για ψώνια καθημερινά». Σήμερα δεν αγοράζουμε με το κιλό - κιλά, αλλά…με το κομμάτι!  
«Οι ποσότητες των τροφίμων ή του μαγειρεμένου φαγητού που καταλήγουν στα σκουπίδια έχουν μειωθεί σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτό δείχνει ότι ο έλληνας καταναλωτής πλέον δεν αγοράζει όπως στο παρελθόν, για παράδειγμα πέντε κιλά ντομάτες ή δύο κιλά κολοκυθάκια. Αγοράζει συγκεκριμένα πράγματα, ώστε να μην έχει απώλειες, επειδή τα τρόφιμα λήγουν ή σαπίζουν. Ακόμα και τα μαγειρεμένα φαγητά, τα οποία μπορεί να περισσέψουν, οι νοικοκυρές τα μεταβάλλουν σε ένα διαφορετικό πιάτο για την επόμενη μέρα», πιστεύει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Γιώργος Λεχουρίτης.
Αλλαγές όμως, δεν έχει επιφέρει η οικονομική κρίση μόνο στην ποσότητα των προϊόντων που φτάνουν στο σπίτι, αλλά και στην ποιότητα, η οποία σε πολλές περιπτώσεις μπαίνει στο περιθώριο για χάρη βέβαια της μείωσης των δαπανών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΝΚΑ, έχει μειωθεί πανελλαδικά η κατανάλωση κρέατος και ψαριών. Επειδή το κρέας και τα ψάρια πωλούνται σε υψηλές τιμές, οι καταναλωτές επιλέγουν χαμηλότερης αξίας προϊόντα, όπως είναι το κοτόπουλο και τα ζυμαρικά. Ολοένα και περισσότεροι, αντί να αγοράζουν φέτα με 8,5 ευρώ προτιμούν λευκό τυρί με περίπου 4 ευρώ το κιλό.

ΓΥΝΑΙΚΕΣ Οι «Τσάροι της Οικονομίας» των νοικοκυριών 
Σε μία επιπλέον παράμετρο της νέας καταναλωτικής κουλτούρας που διαμορφώνεται στα ελληνικά νοικοκυριά, αυτήν της καταλυτικής σημασίας του ρόλου της γυναίκας, ρίχνει φως η έρευνα που διενεργήθηκε από το Κέντρο Ερευνών, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Mediterranean College.
Η πλειοψηφία των γυναικών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, σε ποσοστό 66%, απαντά πως είναι αυτές που αποφασίζουν για την κάλυψη των καταναλωτικών δαπανών του νοικοκυριού. Σχεδόν οι μισές βλέπουν την αποτελεσματικότερη κάλυψη των οικογενειακών καταναλωτικών αναγκών σε περίοδο κρίσης ως μία νέα ευθύνη στην οποία χρειάζεται να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο. Οι απαντήσεις των γυναικών επιβεβαιώνουν τις αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά που διαπιστώνονται από το Ινστιτούτο Καταναλωτών, καθώς το 89% μειώνει τις καταναλωτικές του δαπάνες σε επίπεδο νοικοκυριού, ενώ το 83% αναζητά καλύτερες τιμές και προσφορές.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας ΙCAP, οι πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 12,4% την περίοδο 2007-2010. Eνδεικτικό είναι ότι ο βαθμός διείσδυσης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στο σύνολο των πωλήσεων των επιχειρήσεων του κλάδου των σουπερμάρκετ διαμορφώθηκε σε 19% περίπου, όταν την προηγούμενη δεκαετία έφθανε μόλις στο 5%.
Η ανοδική πορεία των πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας συνεχίστηκε και το 2011, ενώ και για το 2012 αναμένεται περαιτέρω αύξηση της συγκεκριμένης αγοράς. Αν και τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα παρουσιάζουν πλέον μεγάλη διείσδυση σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες προϊόντων, τα τρόφιμα αποτελούν την κυρίαρχη κατηγορία με ποσοστό της τάξεως του 64%.
Όπως σημειώνει η διευθύντρια Οικονομικών - Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, Σταματίνα Παντελαίου, «τα εφαρμοζόμενα μέτρα λιτότητας και οι συνθήκες αβεβαιότητας που επικρατούν γενικότερα στην ελληνική οικονομία οδηγούν σημαντική μερίδα των καταναλωτών να προβαίνει, μεταξύ άλλων, και στη μείωση της αξίας του καλαθιού αγορών».

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ Με φειδώ και προσοχή
Τη Δευτέρα 16 Ιουλίου αρχίζουν οι θερινές εκπτώσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τέλη Αυγούστου. Η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής, υπενθυμίζει τα σημεία εκείνα που πρέπει να προσέξουν οι αγοραστές.
- Να αγοράζουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
- Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα των προϊόντων.
- Να κάνουν έλεγχο αγοράς πριν και κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων.
- Να είναι εγκρατείς στις αγορές, να μην παρασύρονται από το κλίμα φτήνιας, των ευκαιριών των εκπτώσεων.
- Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην τελική τιμή, και όχι στο μεγάλο ποσοστό έκπτωσης που ίσως είναι και πλασματικό.
- Να θυμούνται ότι στα προϊόντα τα οποία είναι σε προσφορά δεν γίνονται αλλαγές.
- Να μην ξεχνούν ότι οι αγορές με πιστωτικές κάρτες έχουν ακόμα πολύ υψηλό επιτόκιο.